Pandemia wywołana wirusem SARS-CoV-2 pokazała nam że warto dbać o swoje zdrowie i jak ważna jest profilaktyka zakażeń innymi groźnymi chorobami, którym możemy zapobiec. Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) – bo o nim mowa – to groźna choroba wywoływana przez wirusa przenoszonego przez kleszcze, której przebieg może być bardzo poważny. Nie ma na nią lekarstwa i podobnie jak COVID-19 leczy się ją wyłącznie objawowo. Od dawna jednak można się przed nią skutecznie chronić dzięki dostępnym szczepieniom ochronnym.
Liczba przypadków KZM niepokojąco wzrasta od lat. Problem dotyczy całej Europy i Polski, gdzie w ostatnim czasie rokrocznie obserwuje się wzrost zakażeń wirusem KZM. Najwięcej zachorowań występuje w Polsce północno-wschodniej i wschodniej: na Suwalszczyźnie, Podlasiu, Mazurach, w okolicach Lublina, wschodnim Mazowszu, jednak pajęczaki zakażone wirusem występują na terenie całej Polski
– informuje prof. dr hab. Joanna Zajkowska, specjalistka chorób zakaźnych z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Są to tylko przypadki z objawami neurologicznymi, podlegające hospitalizacji, z potwierdzeniem serologicznym jak i zgłoszone do PZH, co jest wierzchołkiem wszystkich zakażeń.
W Polsce są obecnie dostępne szczepionki przeciw KZM dwóch producentów, każda w dawce dla dzieci oraz dla dorosłych. To szczepionki inaktywowane (zabite). Schemat szczepienia obejmuje podanie trzech dawek szczepionki. W trakcie trwającego sezonu aktywności kleszczy spodziewana ochrona jest wystarczająca po pierwszych dwóch dawkach. W celu utrzymania odporności przeciw KZM należy co trzy a następnie co pięć lat podawać dawki przypominające szczepionki. Jeśli konieczne jest szybkie uodpornienie, można zastosować schemat przyspieszony, w którym dwie pierwsze dawki można przyjąć w odstępie 14 dni
– dodaje prof. dr hab. Joanna Zajkowska z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Ze względu na specyficzny charakter naszej pracy wymagamy szczególnej ochrony. Od momentu wprowadzenia obowiązkowych szczepień dla osób z grupy wysokiego narażenia na KZM, jak pracownicy lasów, obecnie nie odnotowujemy zachorowań na tę chorobę w tej grupie.
– dodaje dr Anna Wierzbicka – biolog, leśnik z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Przed pójściem do poradni należy ustalić termin szczepienia – telefonicznie lub online oraz wypełnić ankietę wywiadu epidemiologicznego. Wszelkie wątpliwości dotyczące szczepienia dobrze jest wyjaśnić podczas porady telefonicznej z lekarzem lub pielęgniarką, co pozwoli skrócić czas przebywania w poradni. Szczepienie należy odwołać lub przełożyć na późniejszy termin jeżeli wystąpią objawy infekcji, podwyższona temperatura, w przypadku kontaktu z osobą zakażoną i nałożenia kwarantanny. Należy pamiętać o obowiązku noszenia maseczki podczas przebywania na terenie poradni oraz o przyjściu bez osoby towarzyszącej – dziecku może towarzyszyć jeden zdrowy opiekun
– mówi dr Agnieszka Motyl, epidemiolog, Dyrektor ds. Standardów Medycznych Medicover.
[1] Badanie „Co Polacy wiedzą o kleszczach i KZM” zostało przeprowadzone na zlecenie kampanii „Nie igraj z kleszczem. Wygraj z kleszczowym zapaleniem mózgu” Celem badania było sprawdzenie znajomości i wiedzy badanych nt. Kleszczowego Zapalenia Mózgu. Badanie zostało zrealizowane w dniach 17.01-04.02.2019 przez agencję SW RESEARCH metodą wywiadów on-line (CAWI) na panelu internetowym SW Panel. W ramach badania przeprowadzono 1487 ankiet.
[2] Joanna Zajkowska, POKŁUCIE PRZEZ KLESZCZA A RYZYKO WYSTĄPIENIA KLESZCZOWEGO ZAPALENIA MÓZGU. JAK UCHRONIĆ SIĘ PRZED POKŁUCIEM I ZACHOROWANIEM, Forum Zakażeń 2015;6(2):103-109
[3] Dane PZH 2018
[4] Joanna Zajkowska, POKŁUCIE PRZEZ KLESZCZA A RYZYKO WYSTĄPIENIA KLESZCZOWEGO ZAPALENIA MÓZGU. JAK UCHRONIĆ SIĘ PRZED POKŁUCIEM I ZACHOROWANIEM, Forum Zakażeń 2015;6(2):103-109
[5] Joanna Zajkowska, POKŁUCIE PRZEZ KLESZCZA A RYZYKO WYSTĄPIENIA KLESZCZOWEGO ZAPALENIA MÓZGU. JAK UCHRONIĆ SIĘ PRZED POKŁUCIEM I ZACHOROWANIEM, Forum Zakażeń 2015;6(2):103-109
[6] Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie programu Szczepień Ochronnych na rok 2020
[7] WHO position paper on TBE - 2011
