Pracownicy na drodze do zdrowego stylu życia – wyniki najnowszego raportu Medicover

24 października 2022

Choroby układu ruchu, choroby psychiczne, nadciśnienie, cukrzyca, trudności w utrzymaniu zdrowego stylu życia. Wyzwania zdrowotne polskich pracowników prezentuje najnowszy raport „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2022”, opracowany przez Medicover.

Medicover corocznie przygotowuje kompleksową analizę stanu zdrowia populacji pracowników korzystających z opieki zdrowotnej oferowanej przez firmę. W ramach tegorocznej, ósmej już edycji raportu „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2022” przeanalizowano dane 471 081 pracowników z 2021 r. w porównaniu do lat 2019-2020. W tym roku dodatkową część raportu stanowi opracowanie badań ankietowych, zrealizowanych z udziałem blisko 1300 pracowników, w ramach których badano parametry składające się na zdrowy styl życia (w tym aktywność fizyczną, dietę, a także zdrowie społeczne).

Z tegorocznej edycji raportu ponownie płynie wniosek, że dostęp do jakościowej opieki zdrowotnej przynosi mierzalne oszczędności. Pracodawca, którego personel znajduje się pod opieką Medicover, może zaoszczędzić co najmniej 1245 zł rocznie na każdego pracownika.

Okiem pracodawcy

Autorzy raportu zaznaczają, że najczęstszym powodem wizyty u lekarza jest konsultacja profilaktyczna (w tym wizyty medycyny pracy) – korzysta z niej ponad 50 proc. badanych (2019-2021 r/r). Stanowi to dwukrotnie wyższy odsetek w porównaniu do ogólnej populacji w Polsce. Drugie wśród najczęstszych powodów do konsultacji są choroby układu oddechowego, na trzecim miejscu znalazły się choroby oczu.

Z kolei dane z obszaru zwolnień lekarskich pokazują, że w 2021 o 2,8 proc. spadła liczba zwolnień lekarskich wydawanych z powodu ciąży, porodu lub połogu, mimo że jest to najczęstszy powód zwolnień lekarskich (prawie 36%). Sfery z największym wzrostem absencji to choroby układu ruchu i zaburzenia psychiczne. Jednocześnie dzięki profilaktyce, lepszemu dostępowi do opieki zdrowotnej, w tym telemedycynie oraz właściwemu postępowaniu pacjenci Medicover mają krótszą absencję (2,87 dni) niż
w populacji ogólnej w Polsce (6,38 dni). Obniżenie absencji i ograniczenie prezenteizmu przekłada się na uzyskanie 3,51 produktywnego dnia na każdego pracownika. Uwzględniając całą populację 471 081 pracowników zyskano: 1,65 mln dni, czyli 7097 lat produktywnych.

Aktywność fizyczna i zbilansowana dieta są kluczowe w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia

Odsetek osób z otyłością (BMI powyżej 30) systematycznie rośnie w ostatnich latach (wzrost o 1,4% od 2019), co stanowi wzrastające istotne ryzyko zdrowotne. Zgodnie z wynikami badania oceniającego styl życia, będącego komplementarną częścią tegorocznego raportu Medicover, tylko 32,6% (lub 1 na 3 badanych) badanych uprawia co najmniej 30 minut nieprzerwanej aktywności fizycznej zgodnie z rekomendacjami. WHO zaleca wszystkim zdrowym dorosłym (18-64 lat) wykonywanie aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności przez 150–300 minut tygodniowo lub 75–150 minut o dużej intensywności. Aż 67,4% ankietowanych nie spełnia tych norm – zdaniem prawie 30% badanych, przyczyną tego jest brak czasu i chęci. Większość pracowników, pomimo dobrego rozumienia znaczenia stylu życia dla zdrowia, nie przestrzega zaleceń w zakresie prawidłowej diety i rekomendowanej aktywności fizycznej.

Zdaniem 57,1% respondentów biorących udział w badaniu ankietowym oceniającym styl życia: w największym stopniu na utrzymanie dobrego stanu zdrowia wpływa zbilansowana dieta bogata w owoce i warzywa, a zdaniem 49,2% – wystarczająca ilość snu. Tymczasem, oprócz prawidłowej diety, regularna aktywność fizyczna niesie ze sobą znaczące korzyści dla organizmu.

Statystyki związane z aktywnością fizyczną są wciąż niezadowalające. Przeważa bierny sposób spędzania wolnego czasu, co przekłada się na znaczny wzrost czynników ryzyka prowadzących do rozwoju chorób cywilizacyjnych. Ruch i zdrowy sport pomaga utrzymać prawidłową masę ciała, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, zapobiega powstawaniu cukrzycy typu 2 czy depresji, obniża prawdopodobieństwo złamań m.in. kości biodrowej lub kręgosłupa. Dodatkowo osoby aktywne fizycznie maja mniejsze ryzyko zachorowania na raka jelita grubego (okrężnicy), macicy czy piersi (zwłaszcza w wieku menopauzalnym). Zdrowy styl życia nie powinien stać się modą, która chwilowo modyfikuje nasze nawyki. Zmiana zachowań zdrowotnych powinna być systematyczny i stała, dlatego ważną rolą jest wspieranie pracowników w tej zmianie

– mówi Beata Wojciechowska, Kierownik Zespołu ds. Profilaktyki i Promocji Zdrowia w Medicover.

Autorzy raportu wskazują ponadto, że korzystanie z wydarzeń kulturalnych i realizacja swoich pasji pozytywnie wpływają na zdrowie społeczne, a także zmniejszają ryzyko wystąpienia poważnych chorób i przedwczesnej śmierci. Co czwarty respondent deklaruje, że ma hobby, jednak na co dzień nie ma na nie czasu.

Zdrowie psychiczne: chorzy ze stresu, zaburzeń depresyjnych i lękowych

W 2021 roku nastąpił znaczny wzrost korzystania z porad u psychologa i psychiatry. Większość problemów psychicznych wpływa na zwiększenie liczby zwolnień z pracy. Wśród najczęstszych problemów związanych ze zdrowiem psychicznym występują: reakcje na stres, zaburzenia lękowe i depresja.

Bardzo ważna jest wczesna pomoc specjalistyczna i przeciwdziałanie pogłębieniu się problemów mentalnych. To właśnie w obszarze zdrowia psychicznego w Medicover w 2021 wystawiono o blisko 50% więcej zwolnień z pracy z powodu reakcji na ciężki stres, a aż o 100% więcej zwolnień z powodu zaburzeń depresyjnych. Sama pandemia COVID-19 przyniosła wiele niekorzystnych efektów wpływających bezpośrednio (problemy psychiczne) lub pośrednio (brak ruchu, rosnąca otyłość) na zdrowie pracowników

– komentuje dr n. med. Piotr Soszyński, Dyrektor ds. Strategicznego Doradztwa Medycznego w Medicover.

Bóle pleców, nadciśnienie i cukrzyca

Wzrost liczby zwolnień z pracy utrzymuje się w przypadku bólów pleców, do czego przyczyniać się może siedzący tryb życia, wymuszone pozycje w czasie pracy zdalnej i biurowej oraz niedostateczna aktywność fizyczna.

W 2021 roku nieprawidłowe ciśnienie tętnicze stwierdzono u 28% pracowników, częściej niż w ubiegłych latach. Wysoki odsetek nieprawidłowych wartości ciśnienia stanowi ryzyko rozwoju chorób układu krążenia, w tym udaru mózgu i śmierci. Właściwe leczenie znacząco zmniejsza to ryzyko.

Autorzy raportu podkreślają, że ponad połowa pracowników posiada jeden lub więcej z czynników ryzyka prowadzących do problemów zdrowotnych w przyszłości (nadwaga, cholesterol, cukier, ciśnienie, itd.). Warto zaznaczyć, że nieprawidłowy cholesterol ma blisko połowa badanych, a poziomu cukru co piąty pracownik. Najistotniejszą rolę w profilaktyce odgrywają zmniejszenie masy ciała, właściwa dieta oraz aktywność fizyczna.

Wyżej wymienione dane wskazują na konieczność wprowadzenia działań w celu profilaktyki chorób. Wiąże to się z m.in. koniecznością poprawy stylu życia. Tylko kompleksowa opieka medyczna w połączeniu z profilaktyką (m.in. prawidłowa dieta, aktywność fizyczna) zapewniają poprawę stanu zdrowia, zmniejszenie absencji i sukces zawodowy.

Dzięki dostępowi do koordynowanej ambulatoryjnej opieki zdrowotnej oszczędność, jaką można byłoby osiągnąć w grupie pracujących w Polsce (16 780 tys. osób na koniec Q4 2022 wg GUS) wynosi aż 20 mld 891 mln złotych w skali roku.

O raporcie

Raport „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2022” to kompleksowa analiza stanu zdrowia populacji pracowników znajdujących się pod opieką Medicover Sp. z o.o., opisująca główne problemy zdrowotne i czynniki wpływające na absencję chorobową. Istotną częścią raportu jest uaktualniana kalkulacja kosztów, jakie ponoszą pracodawcy z powodu wybranych chorób pracowników. W 2022 roku ukazała się ósma edycja raportu. Eksperci Medicover przeanalizowali dane 471 081 pracowników z 2021 r. w porównaniu do lat 2019-2020. w przedziale wiekowym 18–67 lat. Raport obejmuje wyniki pracowników produkcyjnych, w tym pracujących zmianowo, biurowych, pracujących mobilnie oraz osób na stanowiskach decyzyjnych. W przygotowaniu raportu wykorzystano również ogólnodostępne analizy ZUS i GUS.

Raport pokazuje rzetelny obraz głównych problemów zdrowotnych i czynników wpływających na absencję chorobową, zawiera informacje o zagrożeniach dla zdrowia, którym można zapobiegać, aby nie stały się przyczyną poważnych chorób w przyszłości. Autorzy przybliżają także, jak okres pandemii COVID-19 wpłynął na zdrowie pracowników.

Do analizy ekonomicznej wybrano najczęstsze problemy zdrowotne występujące wśród pracowników. Należą do nich choroby przewlekłe: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, bóle pleców, bóle głowy, astma i alergia oraz choroby układu pokarmowego, a także grupa chorób ostrych – infekcje układu oddechowego. Następnie przeprowadzono standaryzację populacji według wieku, co pozwoliło na porównanie populacji Medicover do populacji ubezpieczonych w ZUS. Wówczas obliczono koszty absencji i nieefektywnej obecności w pracy dla pracowników pod opieką Medicover oraz ogólnej populacji ubezpieczonych w ZUS. Uzyskane wyniki przedstawiają koszty danej choroby, ponoszone przez pracodawcę na jednego statystycznego – a nie tylko chorego – pracownika.

Dodatkową częścią raportu „Praca.Zdrowie.Ekonomia. Perspektywa 2022” są wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych na próbie reprezentatywnej 1299 pracowników w wieku 18-67 lat z dużych miast Polski (Warszawy, Krakowa, Katowic, Łodzi, Poznania, Wrocławia, Gdańska). Ankieta dotyczyła zdrowego stylu życia (w tym: świadomości nt. możliwości utrzymania dobrego stanu zdrowia, zwyczajów żywieniowych, aktywności fizycznej, zdrowia społecznego).

Raport jest elementem programu Zdrowa Firma, którego celem jest wsparcie firm we wszystkich obszarach zdrowia pracowników – fizycznego, psychicznego i społecznego.